• Als dit gebeurd is, worden al de assen verzameld en in vaten van 200 liter geplaatst. • Deze vaten worden vervolgens samengeperst tot veel dunnere “galetten” die men in een groter vat van 400 liter kan stapelen. • Als dit vat volgestapeld is, cementeren ze het vat. Dit betekent dat men het vat volledig opvult met cement en mortel om al de radioactieve straling bijna volledig af te schermen.
• Wanneer de mortel en cement uitgehard is, zal men het vat hermetisch afsluiten en met vrachtwagens vervoeren voor verdere verwerking (zie volgende paragraaf: oppervlakteberging) naar de tijdelijke opslag die betonnen muren van 75cm dik heeft om straling tegen te houden. Deze bunker beschermd de vaten natuurlijk ook tegen invloeden van buitenaf, zoals regen. Momenteel is er nog geen permanente opslagplaats voor het laagradioactief afval in België, maar er zijn al plannen om deze in de zeer nabije toekomst te bouwen. De bergingsmethode die men zal gebruiken voor de berging van het laagradioactief afval is oppervlakteberging, en de gespecialiseerde opslagplaats zal gebouwd worden in Dessel. Hier zal dus het laagradioactief afval geborgen worden tot het weer veilig is voor de mens (dat wil zeggen gedurende minstens 300 jaar).
Bij oppervlakteberging gaat men het laagradioactief afval veilig opslaan aan de oppervlakte, de veiligheid wordt gegarandeerd door te werken met meerdere barrières. (1) Eerst moeten er caissons gemaakt worden; Caissons zijn grote betonnen kisten met een wand van 12cm dik. Er zijn 3 types caissons: – Type 1: opslag van vijf 200L vaten of vier 400L vaten. – Type 2: opslag van 1 niet standaard vat. – Type 3: dit type bevat een extra metalen wand en wordt gebruikt om bulkafval in op te slaan (2) Vervolgens worden met de caissons van uit de vorige stap, grotere monolieten gemaakt.
Een monoliet is een betonnen kist waarin men caissons geplaatst heeft. Vervolgens vult men de rest van de betonnen kist op met mortel die men via het deksel naar binnen spuit om zo een vast geheel te vormen dat niet meer uit elkaar kan komen. (3) De monolieten worden daarna naar een bergingsmodule vervoerd. Een bergingsmodule is een soort van bunker met betonen muren van 75cm dik, waarin men de monolieten zal stapelen tot aan het dak om de volledige ruimte te benutten. In deze bergingsmodule zijn de monolieten beschermt tegen de weersomstandigheden zoals wind en regen.
In elke bergingsmodule kunnen 936 monolieten geplaatst worden Aan het einde van dit hoofdstuk wil ik een zeer specifieke bron van laagradioactief afval toelichten namelijk TENORM-afval, omdat deze meestal niet besproken wordt als men over radioactief afval praat. Onder TENORM verstaan we natuurlijk voorkomende radioactieve materialen die door menselijke activiteiten zoals olie- en gasproductie en delfstoffenwinning (bv. Uraniumwinning) vrijkomen. Bij de olie en gas ontginning uit diepe bodemlagen wordt de bodemlaag verstoord waardoor radioactief materiaal uit de natuurlijke omgeving vrijkomt.
Dat radioactieve materiaal komt in contact met vloeistoffen en apparatuur. Zodra de olie of het gas uiteindelijk is geëxtraheerd en verwerkt, worden deze radioactieve besmette materialen laagradioactief afval. In de meeste landen wordt dit afval op dezelfde manier verwerkt als “normaal” laagradioactief afval – of Categorie A-afval. Met één uitzondering, Amerika, daar is de verwerking van TENORM-afval momenteel niet wettelijk geregeld en kunnen de individuele Staten zelf beslissen hoe ze met dit afval omgaan. Omdat de verwerking van radioactief afval zeer duur is werd er door de olie-industrie voor gezorgd dat dit TENORM-afval tot voor kort niet speciaal behandeld moest worden. Ook vandaag is het in Amerika nog altijd normaal het slib dat bij olie- en gaswinning geproduceerd wordt verwerkt mag worden in bouwmaterialen en zo volledig buiten de wetgeving rond de verwerking van radioactief afval valt.
Door de recente discussie over schalieolie- en gaswinning is dit onderwerp wel op de radar gebracht. Onder druk van de milieuorganisaties komt hier eindelijk verandering in. Deze groep vormt het kleinste massa-volume radioactief afval dat er geproduceerd wordt, maar genereerd het hoogste stralings-volume. Het grote probleem is dat dit dus het gevaarlijkste en het meest langlevende afval is en dus het langst en het best beveiligd geborgen moet worden. Men is nog steeds onderzoek aan het doen naar hoe we dit veilig kunnen bergen omdat het voor minstens een paar honderdduizenden jaren gevaarlijk blijft door de zeer lange halveringstijd die deze elementen hebben. De berging van gemiddeld- en hoogradioactief afval kunnen we niet aan de oppervlakte doen omdat we niet weten hoe de omgeving gaat veranderen tijdens die periode van verval (bv.
aardbevingen of stormen). We gaan dus op zoek naar een manier om dit afval in een zeer stabiele omgeving te gaan bergen, en dit gaan we doen door geologische berging. Geologische berging is een bergingsmethode waarbij we het radioactief afval ondergronds gaan bergen in een diepliggende aardlaag waarvan we weten dat deze al voor een heel lange tijd stabiel en niet verstoord is. Hierdoor weten we dat deze aardlaag ook stabiel gaat blijven als het afval erin geborgen is. Onderzoek heeft aangetoond dat er drie soorten aardlagen voorkomen die hier geschikt voor zijn, namelijk: Graniet-, zout- en kleilagen. Elk van deze lagen heeft wel zijn eigen specifieke risico factoren, bv.
wanneer zout beïnvloed wordt door radioactiviteit wordt het een gevaarlijke explosieve stof. In België kiest men klei voor de berging van het radioactief afval. Maar waarom klei. Klei is een geschikte stof om radioactief afval in op te bergen aangezien klei een slechte warmtegeleider is.
Dit betekent dat de klei de warmte die het radioactief afval uitstraalt wel zeer efficiënt kan opnemen maar deze traag doorgeeft. Hierdoor kan voorkomen worden dat in de opslagruimte té hoge temperaturen ontstaan, en kan men gelijktijdig voorkomen dat de opwarming de stabiliteit van de kleilaag in gevaar brengt. Klei is ook instaat om door zijn plastische eigenschappen scheuren of barsten die in de klei zouden ontstaan zelf weer te sluiten. De klei heeft ook de eigenschap dat het radioactieve straling en deeltjes zeer slecht doorlaat waardoor als er toch een lek zou zijn, de radioactieve straling en stoffen vastgehouden worden binnen de klei.
